ŞAŞI BEBEKTE GÖZ TEMBELLİĞİ TEDAVİSİ
Şaşılıktaki göz tembelliği çok farklı uygulama gerektirir. Şaşılıkta bozulan onlarca göz fonksiyonu araştırılmalı ve göz tembelliği tedavisi ile birlikte onlara da yönelik tedavilere başlanmalıdır. Füzyon, eş zamanlı algılama, görüntü tamamlama, 3 boyutlu görme bozuklukları da tedaviye alınmalıdır.
Şaşı bebekte göz tembelliğini çok yönlü düşünmek gerekir. Olay sadece göz de kayma ve göz tembelliği değildir. Göze kapatma verip göndermek tedavide başarısızlığa ve tedavinin uzamasına neden olmaktadır.
Şaşı bebekte muayenenin zorluğu: Bebeği alete koymak, şaşılığını ve şaşılıkta bozulan onlarca göz fonksiyonunu, kaç sıra gördüğünü belirlemek mümkün değildir. Tedavi gözlük numarasının ve ortaya çıkan şaşılığın gözdeki doğuracağı bozuklukların varsayımı üzerine kurmak zorundasınız. Muhtemelen bunlar gelişmiş, muhtemele bozukluk şu düzeydedir, muhtemelen şu uygulamalar, şu kadar sürede düzelme sağlar. 4 yaşından itibaren gerçeğe yakın değerler elde edebilirsiniz.
HAZIRLIK:
*İşi önemsemeli: Gelişen teknoloji, gün boyu bilgisayar ve işe alınmalar mükemmel görmeyi gerektiriyor.
*Bebekte göz tembelliği kolay düzelir ve tembelleşir. Aile gözün düzeldiğini veya tembelleştiğini kolay bir yöntemle anlayabilir. (Başparmak yöntemi) Gereksiz tedavi ile uğraşarak bebeği yormaz.
*Tembellik nedenleri ortadan kaldırılmalı veya en aza indirilmelidir. Bu yapılmadıkça 12 yaşında kadar tembelleşme-düzelme macerası yaşanır.
*Gözlük çok iyi değerlendirilmelidir. Gözlük damlayı damlatıp reçeteyi yazma olayı değildir. Gözlük vermek de gözlükçülük de sanattır. Gözlük uygulamasında göz hekimine çok görevler düşmektedir. Birçok olayın çözümü gözlükte yapılan değişiklikle mümkündür.
a.Gözlük baskısıyla şaşılık düzeltmek: İlaçlı ölçümün tamamını vererek şaşılığa baskı yapıp şaşılığı düzeltebilirsiniz. Bunun göze, göz fonksiyonlarına zararı olabilir. Gözlük numarasını yüksek tutmak görmede azalma nedeni olabilir. Göz tembelliği tedavisinde gözlükte yapacağınız aşağıdaki uyarlamaları yapamazsınız. Böyle bir avantajdan yararlanamazsınız.
b.Farklı numara farklı uyum gücü demektir. Fazla veya az uyum bulanık görme demektir. (Uyumu ayarlamak)
c.Tek gözü kullanma diğer gözün tembelleşmesi demektir. Beyin iyi gören gözü kullanır. İki gözün de kullanımı sağlanmalıdır. (İki gözü kullandırmak)
d.Tembel gözün iyi göz gibi kullanımını sağlamak. (Tercihli kullanımı sağlamak)
e. Gözlük net göstermeli:Bebek otorefraktometre’nin ölçtüğü numara ile bebek net görmez, gözün durumuna göre uyarlama gerekir. Gözlük camının kalınlığına göre görmede dağılma ve saçıntılar giderilmelidir. (Aberasyonu gidermek)
*Gören nokta (fovea) önündeki olaylar normal düzeye getirilmelidir.Göz tembelliğinde gören nokta önünde gözün net görmesini önleyecek çok sayıda olay vardır. Bunlar giderilip sonra tedaviye başlanmalıdır. İlgili bölümde anlatılmaktadır.
TEDAVİ HEDEFLERİ:
*Sağlam gözü tembelleştirmemek.
*Kalıcı düzelmeyi sağlayabilmek: Bu tembelleşeme nedenlerini ortadan kaldırmak veya en aza indirmekle mümkündür.
*İki gözü de fonksiyonel tutmadıkça gözde tembellik yeniden oluşacaktır.
*Tedaviye uzun zaman ayırarak bebeği yormamak.
*Tedavi ile sağlanan kazanımları tedavi dışında kaybetmemek: Bu aynı zamanla egzersizle şaşılık tedavisi ile mümkündür.
TEDAVİ:
Uyku dışında, tedaviye ayırdığını zamandan kalan bölümde şaşılık yaptığınız iyileştirmeyi yeniden bozacaktır. (Kazanılanı kaybetmek) Bazı doktorlar günlük 10-12 saat tedavi uygulayarak bu düzelmeyi korumaya çalışır. Bebekte bunu yapamazsınız, sağlam gözü de tembelleştirebilirsiniz.
Pasif tedavi: Kapatarak göz tembelliği tedavisi: Kapatma bir göz tembelliği tedavi şeklidir. Pasif tedavidir. Biz bunu balık tutan yaşlı adama benzetiyoruz, akşam yemeğini çıkarsa yeterlidir. 150 senedir uygulanmaktadır. Gözlük numarasına, gözler arası numara farkı, göz tembelliğinin derinliğine göre 1-2 saat 15-30 dakikalık bölümler halinde uygulanabilir. Gözlük verip kapatmaktan ibarettir.
En büyük tehlike: Sağlam gözü kapatmak onu da tembelleştirebilir.
Aktif göz tembelliği tedavisi: Biz bunu yüz metre koşusuna benzetiyoruz. Kısa zamanlı ve verimli bir çalışma. Ön hazırlıkları ve önlemleri var. Sonra tedavi başlıyor. Gözü çalışmaya zorlayan bir tedavi şekli.
*Gözlük: Gözlükle daha iyi görmeyi sağlama, gözlüğe özel görevler yükleme, özel gözlükler
*Engeller: Görmenin önündeki engelleri kaldırma: Göz önündeki supressiyon (gölgeleme) tedavi ile ortadan kaldırılmalıdır. Ekzantrik fiksasyon/yan bakış nedeniyle gören nokta dışındaki görüntü gören noktaya taşınmalıdır. Shut off beyinle gözler arsındaki fonksiyon tıkanması giderilmelidir. Gören noktaya görüntünün net, normal büyüklükte, eğri büğrü olmadan düşmesi sağlanmalıdır. Gören noktanın sağına ve soluna titreyerek düşen görüntü gören noktaya düşürülmelidir. Bunlar ilgili bölümlerinde geniş olarak anlatıldı.
*Görüntüyü gören noktada tutma: Özel gözlük ve uygulamalar gerekmektedir.
*Gören noktayı direkt veya dolaylı uyarma
*İki gözü kullandırma
*Gözü tercihli kullanma
*Gözler arası uyumu dengeleme
Bunların hepsi ilgili bölümlerinde geniş olarak anlatıldı.
ŞAŞILIK EGZERSİZLERİ:
Kayan göz görmeyi bozmaya devam eder ve tedavide sağladığınız kazanımlar günün diğer saatlerinde yeniden kaybolur. Bu ancak tedaviye şaşılık egzersizlerini eklemenizle ortadan kaldırılabilir. Şaşılık egzersizle düzeltilebilen göz hastalığıdır. Konu ilgili bölümlerinde anlatıldı.
Bebekte şaşılık ve göz tembelliği tedavisi önem arz eder. Bebeklerde farklı yaşlarda farklı uygulamalar gerekmektedir. Yaşına uygun pratik uygulamalar için bizi arayınız.